David Be­aty,

To ona zapobiegła wielu lotniczym katastrofom

Za trzy czwarte wszystkich wypadków lotniczych odpowiada błąd człowieka. Co więcej, udział tego czynnika mimo ogólnego postępu pozostaje niezmienny.

Piloci nie mogą się nadziwić, jak wielu pasażerów woli podjąć ryzyko tragicznej śmierci niż półgodzinnego spóźnienia. Słowa rozsądku: „Lepiej się spóźnić pół godziny na tym świecie, niż wylądować pół wieku za wcześnie na tamtym” zdają się w ogóle do nich nie trafiać. Lecz pilot, choć na spokojnie dziwi się i żartuje z tego pośpiechu, czasem sam poddaje się presji czasu. Raporty powypadkowe pokazują, że wciąż zbyt często decyduje się na start w niepokojących go warunkach, byle szybciej zwolnić pas, zająć lepsze miejsce, czy wreszcie żeby odlecieć, zanim pogoda jeszcze bardziej się pogorszy... - to fragment kontrowersyjnej książki autorstwa Davida Beaty, która ocaliła życie tysiącom ludzi.  "Pilot. Naga prawda. Czynnik ludzki w katastrofach lotniczych" opisuje tragiczne w skutkach błędy pilotów.

Dzisiaj rzadko przyczyną katastrof są niedostateczne umiejętności w zakresie pilotażu, spada też liczba wypadków z powodów technicznych. Większość tragicznych zdarzeń to konsekwencja prostych błę­dów i pomyłek, które wynikają z ułomności ludzkiej natury i które są udziałem nas wszyst­kich.

Tak rozumiany błąd człowieka David Be­aty określa jako ostatnią, niepokonaną jeszcze przeszkodę w rozwoju awiacji. Analizuje mechanizmy poszczególnych typów błędów, odwołując się często do ekspery­mentów psychologicznych, niekiedy też piśmiennictwa z zakresu psychologii, i oczywiście przywołując liczne przykłady konkretnych wypadków lotniczych. Jak przystało na po­wieściopisarza, zgrabnie opisuje kolejne historie, a nauka, która z nich płynie, jest ponad-czasowa i nie dotyczy włącznie lotnictwa.

Po tej lekturze zrozumiemy, dlaczego nie wszyscy, którzy latali jak orły, lądowali jak Wrona.

David Beaty (1919–1999) – brytyjski pilot, pisarz i psycholog. Studiował historię w Oksfordzie, po wojnie uzupełnił wykształcenie w dziedzinie nauk humanistycznych na londyńskim University College. W czasie wojny zaciągnął się do Royal Air Force i wziął udział m.in. w obronie Mal­ty. Następnie przez kilka lat był pilotem cywilnym w brytyjskich liniach lotniczych, kursując nad Atlantykiem. Po sukcesie swojej pierwszej książki w całości po­święcił się pisarstwu – w ciągu czterech dekad opublikował trzy­dzieści powieści, tłumaczonych i wydawanych na całym świecie. Od lat sześćdziesiątych Beaty badał przyczyny katastrof lot­niczych, które uznano za wynik błędu pilota. Zagadnieniu temu poświęcił kilka książek. Z czasem jego prace włączono do lektur obowiązkowych w szkołach pilo­tów, a on sam został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.

Tłumaczenie

Leszek Erenfeicht, od roku 1992 tłumaczy literaturę techniczną, artykuły i książki o technice wojskowej (lotnictwo, okręty podwodne, broń pancerna i broń strzelecka), książki historyczne, popularnonaukowe oraz powieści.

Piotr Abraszek, konstruktor lotniczy, autor kilkudziesięciu artykułów z dziedziny lotnictwa w miesięcznikach „Nowa Technika Wojskowa” i „Lotnictwo”. Tłumaczył monografie współczesnych samo­lotów wojskowych.