Fado na Liście Niematerialnego Dziedzictwa ludzkości UNESCO
Portugalski wkład w dziedzictwo ludzkości
Organizacja UNESCO właśnie wpisała portugalskie fado na Listę Dziedzictwa Niematerialnego. Tym samym tradycyjna pieśń o tęsknocie, będąca istotnym elementem portugalskiej tożsamości, została uznana za ważnym element dziedzictwa całej ludzkości. Tradycyjna pieśń fado, jako „miejska, popularna pieśń portugalska”, została jednogłośnie uznana przez komitet ekspertów UNESCO za istotny element dziedzictwa ludzkości i wpisana na prestiżową Listę Dziedzictwa Niematerialnego. Jest to pierwszy element portugalskiej kultury, który znalazł się na tej liście.
Na Liście Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO znajdują się elementy kultury, będące źródłem poczucia tożsamości i ciągłości danej społeczności (dzięki ich przekazywaniu z pokolenia na pokolenie) takie, jak zwyczaje i obrzędy świąteczne, tradycje i przekazy ustne, sztuki widowiskowe, tradycyjne umiejętności rzemieślnicze oraz wiedza o przyrodzie i wszechświecie.
W tym roku, o wpisanie na listę ubiegało się aż 80 niematerialnych elementów kultury z różnych państw, w tym m.in. tradycyjna muzyka meksykańskich mariachi czy też tradycyjna wiedza szamanów ludu Yuruparí z Kolumbii.
Nominację fado poparło Turismo de Portugal (Portugalska Organizacja Turystyczna), znani, współcześni wykonawcy tego stylu muzycznego – Mariza i Carlos do Carmo, a także portugalska piosenkarka - Nelly Furtado. W Portugalii zorganizowano liczne koncerty fado, a lizbońskie Museu do Fado w dniach obrad komitetu UNESCO, czyli od 26 do 27 listopada, otworzyło swoje podwoje na całe 36 godzin, nie pobierając opłat za wstęp.
Fado – pieśń o tęsknocie
Fado (z port.: los, przeznaczenie) - tęskna pieśń mówiąca o nieszczęśliwej miłości, bólu rozstania i przeznaczeniu – jest nieodłącznym elementem portugalskiej kultury i tożsamości. Wykonuje ją solista – kobieta lub mężczyzna (fado lizbońskie) albo wyłącznie mężczyzna (fado z Combry), jednak zawsze przy akompaniamencie dwóch gitar: 12-strunowej, portugalskiej (guitarra do fado) oraz klasycznej. Fado jest mocno związane z Lizboną (nazywana jest nawet „lizbońską pieśnią”), która uznawana jest za kolebkę tego stylu muzycznego. Najwięcej klubów fado (casa do fado) mieści się w tutejszych dzielnicach Alfama i Bairro Alto. Warto spędzić wieczór w Clube de fado w Alfamie, który słynie z występów najznamienitszych fadistów. Warto jednak pamiętać, że zasłużone brawa można bić dopiero po zakończonym koncercie, a sam występ powinien odbywać się w ciszy. Warto odwiedzić także Museu do Fado poświęcone historii fado (od jego powstania aż po czasy współczesne), gitarze portugalskiej oraz czołowym wykonawcom tego stylu muzycznego.
Najbardziej cenioną i kochaną w Portugali pieśniarką tego stylu muzycznego była Amália Rodriques, zwana „Królową Fado”. Jej piękny głos, nietuzinkowa uroda oraz charyzma podbiły serca nie tylko Portugalczyków, ale i innych narodów. Występowała m.in. w paryskiej Olimpie, nowojorskim Lincoln Center i londyńskim Savoy, popularyzując na świecie nie tylko fado, ale i samą Portugalię. Wywarła także ogromny wpływ na kolejne pokolenia młodych śpiewaków fado. Osoby zainteresowane tą niezwykła postacią mogą zwiedzać XVIII-wieczną lizbońską rezydencję Amálii, w której artystka kolekcjonowała antyki, portrety i swoje piękne stroje estradowe (Rua de São Bento 193, Lizbona).
Obecnie, najbardziej znanymi wykonawcami fado są Mariza, Dulce Pontes i Cristina Branco.
0 comments: